بارداری دوقلو با IVF یکی از جذاب‌ترین و در عین حال چالش‌برانگیزترین نتایج درمان ناباروری است و بسیاری از زوج‌ها کنجکاوند بدانند چرا احتمال دوقلویی در این روش بیشتر است. توجه داشته باشید که در درمان IVF بیش از یک جنین به رحم منتقل می‌شود و همین موضوع شانس دوقلویی را افزایش می‌دهد، اما نکته مهم اینجاست که همه دوقلوها همسان نیستند. در این مقاله بررسی می‌کنیم چه عواملی باعث دوقلویی می‌شود، چه خطراتی ممکن است وجود داشته باشد و چگونه می‌توان یک بارداری دوقلو با IVF را سالم و ایمن مدیریت کرد در واقع تمامی این موارد برای هر زوجی اهمیت دارد.
برای بارداری دوقلو با IVF چه عواملی موثر است؟
بارداری دوقلو با IVF نتیجه تعامل چند عامل پزشکی و فردی است، شانس دوقلویی در این روش نسبت به بارداری طبیعی بیشتر است و شناخت عوامل موثر به مدیریت بهتر بارداری و کاهش ریسک‌های احتمالی کمک می‌کند که از مهم‌ترین ان‌ها عبارتند از:
تعداد جنین منتقل‌شده
یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش احتمال دوقلویی در IVF، تعداد جنین‌هایی است که به رحم منتقل می‌شوند، هرچه تعداد جنین‌ها بیشتر باشد، شانس دو قلو یا چندقلویی نیز افزایش می‌یابد. پزشکان بسته به سن و شرایط فرد تعداد جنین‌ها را تعیین می‌کنند تا هم موفقیت بارداری بالا برود و هم خطرات چندقلویی کاهش یابد.
سن مادر
سن مادر نقش مهمی در احتمال دوقلویی دارد خانم‌های بالای 35 سال به دلیل تغییرات هورمونی، احتمال آزاد شدن چند تخمک در یک چرخه را دارند که می‌تواند منجر به دوقلویی شود. در IVF نیز سن مادر یکی از فاکتورهایی است که پزشک برای تصمیم‌گیری درباره تعداد جنین‌های منتقل‌شده در نظر می‌گیرد.
داروهای تحریک تخمک‌گذاری
در برخی چرخه‌های IVF از داروهای تحریک تخمک‌گذاری استفاده می‌شود، این داروها باعث تولید چند تخمک در یک چرخه شده و احتمال دوقلو یا چندقلویی را افزایش می‌دهد. دوز و نوع دارو بسته به شرایط بیمار توسط پزشک تنظیم می‌شود تا هم شانس موفقیت افزایش یابد و هم ریسک عوارض کاهش پیدا کند.
سابقه خانوادگی
سابقه خانوادگی دوقلویی نیز در افزایش احتمال نقش دارد اگر در خانواده مادر یا پدر سابقه دوقلو وجود داشته باشد، احتمال بارداری دوقلو در IVF کمی بیشتر خواهد بود. این عامل بیشتر در دوقلوهای غیرهمسان تاثیرگذار است و در کنار سایر عوامل پزشکی سنجیده می‌شود.
بیشتر بخوانید: مراقبت‌های بعد از IVF
بارداری دوقلو با IVF چه علائمی دارد؟
بارداری دوقلو با IVF با علائم متفاوتی نسبت به بارداری تک‌قلو همراه است به همین دلیل شناخت این نشانه‌ها به مادر کمک می‌کند تا مراقبت‌های لازم را بهتر انجام دهد. در بسیاری از موارد شدت علائم و تغییرات بدنی بیشتر از بارداری تک‌قلو است، اما تجربه هر فرد متفاوت خواهد بود
- افزایش سریع وزن و بزرگ شدن شکم به دلیل رشد سریع‌تر رحم و افزایش حجم جنین‌ها در ماه‌های ابتدایی بیشتر از حالت عادی است.
- تهوع و استفراغ شدید در بسیاری از خانم‌ها دیده می‌شود و هورمون‌های بارداری بیشتر باعث طولانی شدن و شدت بالاتر این حالت می‌شود.
- خستگی شدید و کاهش انرژی بدن بیشتر احساس می‌شود زیرا بدن برای حمایت از دو جنین نیاز به مصرف انرژی بیشتری دارد.
- تکرر ادرار و فشار روی مثانه بیشتر خواهد بود زیرا بزرگ شدن رحم فشار بیشتری روی مثانه ایجاد می‌کند.
- افزایش حرکات جنین‌ها در مراحل بعدی بارداری بیشتر احساس می‌شود و مادر تغییرات بیشتری نسبت به بارداری تک‌قلو مشاهده می‌کند.
- افزایش حجم خون و ضربان قلب سریع‌تر رخ می‌دهد زیرا بدن برای تامین نیازهای دو جنین حجم خون بیشتری تولید می‌کند و این باعث گر گرفتگی یا افزایش ضربان قلب می‌شود.
بارداری دوقلو با IVF چند درصد موفق است؟
بارداری دوقلو با IVF شانس موفقیت متفاوتی دارد و به عوامل متعددی مانند سن مادر، کیفیت جنین، سابقه بارداری و روش انتقال جنین بستگی دارد، به طور کلی احتمال بارداری دوقلو در IVF از بارداری طبیعی بیشتر است زیرا چند جنین به رحم منتقل می‌شوند.
در میان زوج‌هایی که درمان ناباروری با IVF را انجام می‌دهند شانس بارداری دوقلو حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد است البته این درصد بسته به سن مادر و تعداد جنین‌های منتقل‌شده افزایش یا کاهش می‌یابد. برای مادران زیر ۳۵ سال که دو یا چند جنین منتقل می‌شود، احتمال دوقلویی تا ۳۵ درصد نیز می‌رسد، در حالی که در خانم‌های بالای ۳۵ سال و با یک جنین این احتمال کمتر خواهد بود.
در ویدیو فوق سزارین دوقلو حاصل از حاملگی آی وی اف توسط دکتر لیلا سلطانی بهترین متخصص زنان در صادقیه را مشاهده کنید.
سزارین دوقلو حاصل از حاملگی آی وی اف
جنین‌های دوقلو در IVF بیشتر همسان است یا غیر همسان ؟
جنین‌های دوقلو در IVF غیرهمسان هستند زیرا بیشتر دوقلوها از دو تخمک جداگانه حاصل می‌شوند که هر کدام به صورت مستقل بارور شده‌اند به عبارت دیگر، این نوع دوقلوها خصوصیات ژنتیکی متفاوتی دارند و شبیه به هم نیستند.
با این حال در موارد نادری، یک جنین بارور شده پس از انتقال به رحم تقسیم می‌شود و منجر به دوقلوی همسان می‌گردد، بنابراین شانس دوقلوی غیرهمسان در IVF بیشتر از دوقلوی همسان است اما امکان ایجاد دوقلوی همسان نیز وجود دارد.
در نهایت…
بارداری دوقلو با IVF ترکیبی از فرصت و چالش است و احتمال دوقلو شدن به عوامل مختلفی مانند سن مادر، تعداد جنین‌های منتقل‌شده و داروهای تحریک تخمک‌گذاری بستگی دارد. دوقلوهای IVF اغلب غیرهمسان‌اند و علائم آن‌ها شامل تهوع شدیدتر، خستگی بیشتر و رشد سریع‌تر شکم است. شناخت این موارد و مراقبت‌های پزشکی منظم می‌تواند شانس موفقیت بارداری و سلامت مادر و جنین‌ها را افزایش دهد.