تیروئید در دوران بارداری

تیروئید در بارداری نقش مهمی در سلامت مادر و رشد جنین دارد. این غده با تولید هورمون‌های تیروئیدی، متابولیسم بدن را تنظیم می‌کند. توجه داشته باشید که در دوران بارداری، نیاز به هورمون‌های تیروئید افزایش یافته و هرگونه کم‌کاری یا پرکاری تیروئید می‌تواند بر سلامت مادر و جنین تأثیر بگذارد. تشخیص و مدیریت به‌موقع مشکلات تیروئیدی در این دوران اهمیت زیادی دارد تا از بروز عوارضی مانند زایمان زودرس، وزن کم نوزاد و مشکلات رشد جلوگیری شود.

علائم کم‌کاری تیروئید در بارداری

کم‌کاری تیروئید در دوران بارداری زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید به میزان کافی هورمون تولید نمی‌کند. این وضعیت می‌تواند بر سلامت مادر و جنین تأثیر بگذارد از مهم‌ترین این علائم به شرح زیر است:

• خانم‌های باردار مبتلا به کم‌کاری تیروئید اغلب احساس خستگی مفرط دارند که حتی با استراحت نیز برطرف نمی‌شود.
• برخلاف افزایش وزن طبیعی بارداری، این افزایش وزن بیش از حد و بدون دلیل مشخص اتفاق می‌افتد.
• کاهش هورمون‌های تیروئیدی باعث خشکی پوست، شکنندگی ناخن‌ها و ریزش غیرطبیعی موها می‌شود.
• عملکرد کند دستگاه گوارش یکی از علائم شایع کم‌کاری تیروئید در بارداری است.
• تغییرات هورمونی ناشی از کم‌کاری تیروئید می‌تواند منجر به اضطراب، افسردگی و کاهش تمرکز شود.
• کاهش عملکرد تیروئید می‌تواند ضربان قلب را کاهش دهد و باعث احساس ضعف و سرگیجه شود.

علائم پرکاری تیروئید در بارداری

پرکاری تیروئید در دوران بارداری زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید مقدار زیادی هورمون تیروئیدی تولید کند. این وضعیت می‌تواند بر سلامت مادر و جنین تأثیر بگذارد. علائم شایع آن شامل موارد زیر است:

• با وجود افزایش اشتها، مادر باردار دچار کاهش وزن غیرعادی می‌شود که نشانه‌ای از افزایش متابولیسم بدن است.
• یکی از مهم‌ترین علائم پرکاری تیروئید، افزایش ضربان قلب، احساس تپش قلب شدید و گاهی بی‌نظمی در ریتم قلب است.
• افراد مبتلا به پرکاری تیروئید اغلب تحمل گرما را ندارند و دچار تعریق شدید می‌شوند.
• افزایش هورمون‌های تیروئیدی می‌تواند باعث تحریک‌پذیری، اضطراب، بی‌خوابی و نوسانات خلقی در مادر شود.
• لرزش غیرارادی دست‌ها هم یکی از علائم شایع پرکاری تیروئید در دوران بارداری است.
• با وجود فعالیت زیاد متابولیسم، بدن انرژی کافی ذخیره نمی‌کند و فرد دچار ضعف و خستگی خواهد شد.
• در برخی موارد، مخصوصاً در بیماری گریوز (شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید)، چشم‌ها بیرون‌زده و متورم می‌شوند.

📌 نکته: هورمون تیروئید از جفت عبور کرده و به جنین می رسد نیاز جنین به هورمون تیروئید در 3ماه اول بسیار بالاست و بعد از اتمام سه ماه خود غده تیروئید جنین،فعالیتش را آغاز می کند و برای اینکه هورمون تیروئید را خود تولید کند باید به واسطه مادر به جنین برسد.

عوارض کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید در بارداری

هر دو اختلال کم‌کاری و پرکاری تیروئید می‌توانند تأثیرات منفی بر سلامت مادر و جنین داشته باشند به همین خاطر تشخیص و درمان به‌موقع، نقش مهمی در کاهش این عوارض دارد.

نکاتی که در زمان داشتن تیروئید بارداری باید رعایت کنید!

پیش از هر چیز و با دیدن هر گونه علائم ابتدا با پزشک متخصص زنان خود مشورت کنید زیرا تیروئید مهم ترین عامل در رشد دستگاه عصبی و مغز جنین است. بهتر است در کنار درمانی که پزشک برای شما در نظر گرفته به نکات زیر نیز توجه کنید:

• اگر قبل از بارداری مبتلا به کم کاری و یا پرکاری تیروئید هستید با پزشک خود در خصوص باردار شدن صحبت کنید.
• در دوران بارداری هر شش هفته آزمایش های بررسی تیروئید را انجام دهید.
• از نمک یددار استفاده کنید تا از این طریق فشار خون خود را کنترل کنید همچنین مواد غذایی حاوی ید را در رژیم غذایی خود زیاد کنید مانند میگو و ماهی می‌تواند بسیار موثر باشد.
• خانم‌هایی که دارای پرکاری تیروئید داروهایی که در تولید این هورمون تاثیرگذارند را زیر نظر پزشک استفاده کنند.
• داروهای تیروئید را با فاصله ی چند ساعته از مکمل های ویتامینی زمان بارداری مصرف کنید.

بیشتر بخوانید: تغذیه در بارداری

درمان تیروئید در بارداری

درمان اختلالات تیروئید در دوران بارداری بسیار مهم است، زیرا می‌تواند از بروز مشکلاتی مانند زایمان زودرس، سقط جنین و تأخیر در رشد جنین جلوگیری کند البته توجه داشته باشید که روش درمان به نوع اختلال (کم‌کاری یا پرکاری تیروئید) بستگی دارد.

داروهای ضد تیروئید

برای مادران مبتلا به پرکاری تیروئید داروهای ضد تیروئیدی استفاده می‌شود که تولید هورمون‌های تیروئید را مختل نمی‌سازد. داروهای پروپیل یا PTU در سه ماهه اول و در صورت لزوم، مازول نیز می‌تواند پس از سه ماهه اول تجویز ‌شود. در موارد نادر که بدن به این داروها پاسخ نمی‌دهد، یا عوارض جانبی ناشی از روش‌های درمانی وجود دارد، انجام عمل جراحی برای برداشتن بخشی از غده تیروئید ممکن است لازم باشد.

📌 نکته: گاهی پرکاری تیروئید در ۳ ماه اول پس از زایمان بدتر شده و پزشک به احتمال زیاد دوز دارو را افزایش می‌دهد.

قرص لووتیروکسین در بارداری

کم کاری تیروئید با یک هورمون مصنوعی به نام لووتیروکسین که شبیه به هورمون T4 ترشح شده توسط تیروئید است درمان می‌شود. پزشک شما دوز لووتیروکسین را پس از تشخیص بارداری، تنظیم کرده و نظارت بر تست عملکرد تیروئید شما را در هر ۴-۶ هفته از دوران بارداری، ادامه خواهد داد.

اگر مبتلا به کم‌کاری تیروئید هستید و لووتیروکسین مصرف می‌کنید بسیار مهم است که بلافاصله پزشک خود را از بارداری خود مطلع سازید. از آنجا که آهن و کلسیم موجود در ویتامین‌های دوران بارداری از جذب هورمون تیروئید در بدن شما جلوگیری کند، به این نکته توجه داشته باشید که نباید ویتامین‌های دوران بارداری خود را در طی ۳-۴ ساعت پس از مصرف لووتیروکسین مصرف کنید.

برای دریافت مشاوره از دکتر لیلا سلطانی بهترین متخصص زنان در صادقیه با شماره ۰۲۱۴۴۰۳۵۴۳۶ – ۰۹۳۹۷۹۸۱۶۱۶ تماس حاصل نمایید.

آیا در زمان بارداری میتوان لووتیروکسین مصرف کرد؟

مصرف لووتیروکسین برای درمان مشکلات تیروئید در دوران بارداری بی‌خطر است و در صورت مصرف لووتیروکسین، ادامه آن در طول بارداری بسیار مهم است. داشتن مقادیر بسیار کم یا خیلی زیاد هورمون تیروئید در بارداری می‌تواند مشکلاتی را برای شما و کودک شما ایجاد کند. برای اطمینان از اینکه دوز مناسب لووتیروکسین را برای خود و کودک خود استفاده می‌کنید، باید آزمایش خون منظم داشته باشید.

بهترین زمان مصرف قرص تیروئید در بارداری

یکی از نکات مهم در مدیریت کم‌کاری تیروئید در بارداری، مصرف صحیح قرص لووتیروکسین است. بهترین زمان مصرف این دارو، ناشتا و حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از صبحانه است. این کار باعث جذب بهتر دارو شده و تأثیرگذاری آن را افزایش می‌دهد. همچنین در برخی موارد، قرص را قبل از خواب، حداقل ۳ ساعت پس از آخرین وعده غذایی مصرف کرد.

برای جلوگیری از کاهش جذب دارو، باید از مصرف هم‌زمان قرص لووتیروکسین با مکمل‌های آهن، کلسیم، لبنیات و قهوه خودداری کرد. این مواد می‌توانند اثر دارو را کاهش دهند، بنابراین بهتر است حداقل ۴ ساعت فاصله بین مصرف آنها رعایت شود. همچنین توصیه می‌شود که قرص با یک لیوان آب ساده مصرف شود و از خوردن آن با نوشیدنی‌های دیگر پرهیز گردد.

نکته: سعی کنید قرص را هر روز در یک ساعت مشخص مصرف کنید تا سطح هورمون‌های تیروئیدی در بدن پایدار بماند. رعایت این نکات می‌تواند به تنظیم بهتر عملکرد تیروئید و کاهش عوارض احتمالی در دوران بارداری کمک کند.

تاثیر قرص لووتیروکسین بر جنسیت جنین

قرص لووتیروکسین برای درمان کم‌کاری تیروئید در بارداری تجویز می‌شود و تأثیر مستقیمی بر تعیین جنسیت جنین ندارد. جنسیت جنین توسط کروموزوم‌های والدین تعیین می‌شود، اما عملکرد صحیح تیروئید در رشد و تکامل جنسی جنین نقش دارد. کم‌کاری تیروئید درمان‌نشده بر رشد دستگاه تناسلی تأثیر گذاشته به همین خاطر مصرف لووتیروکسین با دوز مناسب تحت نظر پزشک از این مشکلات پیشگیری می‌کند.

سوالات متداول تیروئید بارداری

در نهایت….

در دوران بارداری، عملکرد صحیح تیروئید برای رشد سالم جنین و سلامت مادر ضروری است در واقع کم‌کاری یا پرکاری تیروئید می‌تواند عوارضی مانند سقط، زایمان زودرس یا مشکلات رشد جنین ایجاد کند. تشخیص و درمان به‌موقع با آزمایش‌های منظم و مصرف داروهای مناسب مانند لووتیروکسین، اهمیت دارد. توجه داشته باشید که تنظیم دقیق دوز دارو تحت نظر پزشک باید مصرف شود.