درمان آندومتریوز

آندومتریوز مشکلی است که عموما در سنین بالا برای خانم ها اتفاق می‌افتد. اندومتریوز حالتی است که در آن سلول‌های مشابه پوشش داخلی رحم یا آندومتر در خارج از رحم رشد می‌کنند. آندومتریوز ابتدا نواحی لگن را درگیر کرده و سپس تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ را نیز در بر می‌گیرد. در صورتی که این بیماری فورا درمان نشود به بافت‌های اطراف سرایت پیدا کرده و باعث زخمی شدن و چسبندگی بافت‌ها خواهد شد.

راه های تشخیص آندومتریوز

برای تشخیص بیماری اندومتریوز و سایر شرایطی که می‌تواند باعث درد لگن شود، باید به بهترین متخصص زنان در غرب تهران مراجعه کرده و علائم خود از جمله محل درد، زمانی که رخ می‌دهد و … را به خوبی توصیف کنید. آزمایشات لازم برای تشخیص سرطان فیزیکی اندومتریوز شامل موارد گفته شده در زیر است:

معاینه لگن

در طول معاینه لگن، متخصص زنان به طور دستی (قسمت‌هایی از لنز) در لگن را از نظر ناهنجاری‌هایی مانند کیست‌ها در اندام‌های تناسلی یا زخم‌های پشت رحم را بررسی می‌نماید. اغلب مناطق کوچکی از اندومتریوز را احساس کند، مگر این که این علائم باعث ایجاد کیست شوند.

سونوگرافی

این آزمایش با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر در داخل بدن انجام می‌شود. برای ضبط تصاویر، یک دستگاه به نام مبدل در مقابل شکم خود فشار داده یا وارد واژن بیمار (سونوگرافی ترانس واژینال) خواهد کرد. هر دو نوع اولتراسوند برای به دست آوردن بهترین دیدگاه از اندام‌های تولید مثل یا تخمدان انجام شود. تصویربرداری اولتراسوند به طور قطعی به متخصص زنان نمی‌گوید که آیا دچار اندومتریوز هستید یا خیر؟ اما می‌تواند کیست‌های مرتبط با آندومتریوز را شناسایی کند.

بیشتر بخوانید: عوارض آندومتریوز

درمان سریع آندومتریوز

درمان اندومتریوز معمولا با دارو یا جراحی صورت می‌گیرد. متخصص زنان اغلب بسته به شدت علائم و نشانه‌های ایجاد شده و این که آیا بیمار خواهان بارداری در آینده هست یا خیر، بهترین روش درمان برای بیماری آندومتریوز را انتخاب می‌کند. به طور کلی، متخصصان توصیه می‌کنند ابتدا رویکردهای درمان محافظه کارانه را پیش ببرند و پس از آن، روش‌های جراحی برای درمان این بیماری را انتخاب کنند. برخی از مهم ترین روش‌های درمانی عبارتند ازک

داروهای ضد درد

بهترین متخصص زنان یک داروی ضد درد مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، ایبوپروفن یا ناپروکسن را برای کاهش درد فرد تجویز نماید. اما در صورتی که بیمار با مصرف این داروها، تسکین پیدا نکند، پزشک روش‌های دیگری را برای مدیریت نشانه‌ها و علائم بیمار تجویز می‌کند.

هورمون درمانی

هورمون‌های تکمیلی گاهی در کاهش یا از بین بردن درد آندومتریوز موثر هستند. افزایش و خروج هورمون‌ها در طی چرخه قاعدگی باعث می‌شود که بافت اندومتر ضخیم، شکسته و یا خونریزی کند. در واقع داروهای هورمونی باعث کاهش رشد بافت اندومتر و جلوگیری از ایجاد بافت جدید شوند.

مصرف برخی از داروهای هورمون آزاد کننده

این داروها تولید هورمون‌های تحریک تخمدان را کاهش داده، سطح استروژن را پایین می‌آورند و از قاعدگی نیز جلوگیری می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که بافت اندومتری کوچک شود. از آنجا که این داروها منوپوز مصنوعی ایجاد می‌کنند، مصرف دوز کم استروژن یا پروژسترون احتمال دارد عوارض جانبی منوپوز را مانند گرگرفتگی، خشکی واژن و یا اسپاسم عضلانی، به خوبی کاهش دهد. دقت داشته باشید وقتی مصرف دارو را قطع نمایید، به راحتی قادر هستید که باردار شوید.

هیسترکتومی

در این روش، پزشک متخصص با جراحی اقدام به خارج نمودن رحم و تخمدان کرده و در نتیجه فرد، قدرت باروری خود را از دست خواهد داد. باید بگوییم که هیسترکتومی به تنهایی ممکن نیست، زیرا هورمون استروژن باعث تحریک اندومتریوز باقی‌مانده شده و درد و ناراحتی‌هایی را برای بیمار در پی دارد.

برای درمان اندومتریوز چه بخوریم

تغذیه مناسب می‌تواند به کاهش التهاب، تنظیم هورمون‌ها و بهبود علائم اندومتریوز کمک کند از مهم ترین آن‌ها عبارتند از:

• مصرف مواد غذایی ضد التهاب مثل آجیل و دانه‌ها، روغن زیتون، ماهی‌های چرب
• میوه‌ها و سبزیجات سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند.
• غلات کامل به دلیل داشتن فیبر بالا می‌توانند به تعادل هورمون‌ها کمک کنند مثل جو دوسر، برنج قهوه‌ای، نان سبوس‌دار
• مصرف پروتئین‌های گیاهی به جای گوشت قرمز می‌تواند التهاب را کاهش دهد.
• مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر می‌تواند به تنظیم سطح استروژن در بدن کمک کند.

عوامل خطر آندومتریوز

عوامل خطر شناخته شده آندومتریوز عبارتند از: ناباروری، داشتن موی قرمز، منارک در سن کم، مدت کوتاه‌تر سیکل قاعدگی، هیپرمنوره، ناهنجاری‌های مجاری، وزن کم هنگام تولد (کمتر از 3200 گرم) یکی از قل‌های حاملگی چند قلویی، تماس داخل رحمی، سابقه بروز اندومتریوز در اقوام درجه‌ی اول، قد بلند، تماس با دی اکسین یا جراحی‌های قبلی یا درمان طبی برای اندومتریوز

عوامل محافظت کننده در مقابل بروز علائم اندومتریوز نیز عبارتند از: مولتی پاریته، شیردهی، تماس با دخانیات در زندگی داخل رحمی، بالا بودن شاخص توده‌ای بدن، افزایش نسبت کمر به باسن، ورزش و رژیم غذایی غنی از سبزی و میوه.

پیامدهای درمان اندومتریوز

اگر چه حتی وجود یک دهم بافت تخمدان برای حفظ عملکرد تخمدان و قدرت باروری کافی است (حداقل برای مدتی) نگرانی فزاینده ای در این زمینه وجود دارد که سیستکتومی تخمدان همراه با خارج ساختن یا تخریب بافت طبیعی تخمدان، ممکن است ذخایر تخمدان و همچنین قدرت باروری را کاهش دهد.

جراحی در درمان اندومتریوز دارای قطر 3 سانتی متر، در مقایسه با درناژ و تخریب، با پیامد بهتری از نظر عود اندومتریوز و عود علائم درد همراه است و نیز در خانم‌هایی که قبلا دچار کاهش باروری بوده و یا بعدا دچار سقط خود به خود شده اند، پیامد بهتری دارد. لاپاراسکوپی دیواره کیست اندومتریوز در مقایسه با جراحی و عوارض اندومتریوز، با کاهش میزان عود علائم دیسمنوره، درد لگنی غیر مرتبط با قاعدگی، میزان عود اندومتریوز و نیاز به جراحی بعدی همراه بوده است.

خانم‌هایی که تحت جراحی اندومتریوز قرار گرفته اند در مقایسه با خانم هایی که تحت جراحی تخریبی قرار گرفته اند، پاسخ فولیکولی تخمدان به تحریک گنادوتروپین افزایش می‌یابد.

سوالات متداول درمان آندومتریوز

در نهایت

درمان اندومتریوز نیاز به هیچ گونه آمادگی خاصی قبل از عمل ندارد ولی متخصص زنان و زایمان و نازایی برخی از آزمایشات و تصویر برداری هایی را تجویز نماید. ممکن است که از برخی کاتترهای ادراری برای دسترسی راحت تر به انتهای حالب قرار گیرد تا از انسداد آن ناحیه جلوگیری به عمل آورده باشد. دقت داشته باشید که برای درمان حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنید زیرا در صورتی که پزشک آماتور باشد، در حین جراحی امکان رخداد برخی عوارض وجود دارد که مهم‌ترین آن را می‌توان به سوراخ شدگی روده یا پریتونیت اشاره نمود.