کولپوسکوپی چیست و چگونه انجام می‌شود؟ کولپوسکوپی به چه دلایلی انجام می‌شود؟ کاندیدای کولپوسکوپی چه کسانی هستند؟ چگونه باید برای انجام کولپوسکوپی آماده شویم؟ به معاینه دقیق واژن، اطراف دهانه واژن و دهانه رحم برای بررسی علائم برخی بیماری ها کولپوسکوپی یا Colposcopy می‌گویند که توسط یک دستگاه مخصوص به نام کولپوسکوپ انجام می‌شود. این آزمایش ممکن است در موارد مختلفی کاربرد داشته باشد. انجام آن در صورت تجویز و توصیه پزشک اجباری است. چرا که دقت آن به گونه ای است که می توان با استفاده از آن بسیاری از بیماری های رحم را در بانوان تشخیص داد.
کولپوسکوپی چیست؟
كولپوسکوپی یک روش تشخیصی واژینال است که برای مشاهده‌ی بافت‌های واژن، گردن رحم و رحم استفاده می‌شود. کولپوسکوپی برای بررسی بیماری‌های بدخیم سرطانی و یا سایر بیماری‌ها می‌باشد. کولپوسکوپ دستگاهی است که وارد واژن شده و امکان رویت بافت‌های داخلی را به صورت یک تصویر دقیق و واضح فراهم می‌سازد. در حقیقت این آزمایش زمانی انجام می‌گیرد که تست پاپ اسمیر تغییرات سلولی غیر طبیعی را در بافت نشان داده و به بهترین متخصص زنان در غرب تهران کمک می‌کند تا بتواند آن‌را بررسی کند.
کولپوسکوپی ابزاری شامل یک دوربین است که بر روی میله قرار گرفته و امکان مشاهده اعضای داخلی بدن را فراهم می‌کند. یکی از مزایای مهم کولپوسکوپی این است که بر خلاف روش‌هایی مثل سونوگرافی واژینال و … هیچ گونه تماسی با بدن فرد ندارد، لذا بیمار هیچ گونه احساس درد و ناراحتی نخواهد داشت. برای انجام کولپوسکوپی ممکن است پزشک از محلول خاصی در ناحیه واژن استفاده کند تا تمام نواحی واژن و رحم قابل مشاهده باشد. همچنین، در صورتی که کولپوسکوپی بافت‌های غیر طبیعی را نشان دهد، ممکن است نمونه برداری یا بیوپسی به منظور تشخیص قطعی بیماری انجام گیرد.
کولپوسکوپی برای چه افرادی انجام می‌شود؟
اغلب این روش برای زنانی توصیه می‌شود که یک نمونه پاپ اسمیر غیر نرمال داشته باشند. در حقیقت نمونه پاپ اسمیر غیر طبیعی می‌تواند علامت وجود سرطان باشد. کولپوسکوپی امکان تشخیص سرطان زود هنگام (قبل از متاستاز) را فراهم می‌نماید. بدیهی است که تشخیص زود هنگام کمک فراوانی به درمان سرطان می‌کند.
افزون بر مشاهده نتایج غیر طبیعی پس از تست پاپ اسمیر، افرادی با ویژگی‌ها و شرایط زیر نیز کاندیدای مناسبی برای انجام کولپوسکوپی هستند:
- تشخیص زگیل تناسلی (HPV)
- خونریزی بدون دلیل در دوران بارداری
- وجود ترشحات واژینال غیر طبیعی و مکرر
- غیر عادی بودن ظاهر دهانه رحم (سرویکس)
- وجود زخم مزمن و مقاوم به درمان در ناحیه واژن
- انجام کولپوسکوپی برای تشخیص سرطان دهانه رحم و یا سرطان واژن
- لکه بینی و خونریزی در فواصل دوره‌های قاعدگی و یا بعد از برقراری رابطه جنسی
روش انجام کولپوسکوپی
✅ روش انجام کولپوسکوپی به این صورت است که باید دراز کشیده و پاهای خود را روی یک تکیه گاه قرار دهید. سپس دهانه واژن توسط پزشک به وسیله اسپکولوم باز نگه داشته می‌شود تا معاینات پزشکی لازم انجام بگیرد. معاینه با استفاده از لنز های کولپوسکوپ انجام می‌شود.
✅ در این روش از دستگاه کولپوسکوپ استفاده می‌شود که شامل دو چشمی بوده و پزشک متخصص زنان از طریق آن نواحی داخل واژن را به خوبی بررسی می‌کند. و با زوم کردن روی بخش‌های مختلف دهانه رحم، زخم‌های کوچک را مشاهده کرده و در صورت دیدن هر سلول غیر عادی، آن را با اسپری مخصوص رنگ آمیزی می‌کند.
✅ همچنین پزشک می‌تواند تصاویر را برای بررسی بیشتر با مانیتور و نرم افزار متصل به دستگاه بصورت دقیق‌تر بررسی کند. پس از رنگ آمیزی، از نقاط مشکوک مورد نظر نمونه برداری می‌کند که به این عمل بیوپسی می‌گویند. نمونه‌های مورد نظر را به آزمایشگاه می‌فرستد و بر اساس نتیجه آزمایشگاه بهترین روش درمان را انتخاب می‌کند.
مزایای کولپوسکوپی نسبت به سایر روش ها
کولپوسکوپی مزایای مختلفی دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- این روش می‌تواند سرطان‌ها و سلولهای سرطانی را در ابتدای رشد و تکثیر شناسایی کند و با درمان به موقع مانع از پیشرفت آن‌ها شود.
- کولپوسکوپی از دقتی بالای 99 درصد برخوردار است.
- انجام کولپوسکوپی یکی از راه‌های تشخیص اچ پی وی و زگیل تناسلی است که برای تشخیص آن، دقت بسیار بالایی دارد.
- زخم های بدخیمی که احتمال تبدیل شدن آن‌ها به سلولهای سرطانی وجود دارد را شناسایی می‌کند.
استفاده از کولپوسکوپی در صورت تجویز دکتر زنان و زایمان اجباری لازم است. این تست بیماری‌هایی نظیر HPV، سرطان و … را شناسایی می‌کند. بنابراین نباید انجام آن را به تعویق انداخت.
اقدامات قبل از کولپوسکوپی
برخی از نکات مراقبتی که بهتر است قبل از انجام کولپوسکوپی رعایت کنید، عبارتند از :
- در دوره سیکل عادت ماهانه خود نباشید.
- به مدت 48 ساعت قبل از کولپوسکوپی رابطه جنسی نداشته باشید.
- در 48 ساعت قبل از کولپوسکوپی از دوش‌های واژینال استفاده نکرده باشید.
- به مدت 48 ساعت از پمادها و داروهای واژینالی استفاده نکرده باشید.
- در صورتی که باردار هستید و یا از داروی خاصی استفاده می‌کنید، حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
- اگر باردار هستید و یا احتمال می‌دهید باردار باشید و علائم بارداری دارید، این مورد را حتما با پزشک خود مطرح کنید.
همچنین بسیاری از بانوان برای انجام تست کولپوسکوپی ممکن است اضطراب را زیادی را متحمل شوند. اضطراب می‌تواند باعث ایجاد احساس ناراحتی در شخص شده یا حتی در خوابیدن او نیز اختلال ایجاد نماید. بانوانی که در هنگام کولپوسکوپی خود اضطراب دارند ممکن است درد بیشتری در طول انجام این تست تجربه کنند.
برای کنترل این اضطراب روش‌هایی پیشنهاد می شود که عبارتند از:
- فعالیت‌هایی را انجام دهید که در حفظ آرامش شما موثر هستند.
- هرگونه سوال یا نگرانی خود در مورد این روش را از پزشک خود بپرسید.
- از پزشک خود بخواهید در مورد روند انجام کولپوسکوپی و اقداماتی که می‌توانید برای کاهش استرس خود انجام دهید، به شما توضیح دهد.
نمونه برداری با بیوپسی در کولپوسکوپی
نمونه برداری با استفاده از ابزاری به نام بیوپسی انجام می‌شود. در تمام آزمایش‌ها ممکن است از نمونه برداری استفاده نشود. اگر پزشک به موردی غیر طبیعی یا مشکوک پی ببرد، از نمونه برداری جهت تشخیص دقیق‌تر استفاده می‌کند. اگر تجویز این تست به دلیل وجود نتایج غیر طبیعی تست پاپ اسمیر باشد، به احتمال زیاد این تست با انجام نمونه برداری همراه است.
در این روش از یک ابزار تیز برای نمونه برداری استفاده می‌شود. پس از انجام نمونه برداری ممکن است کمی احساس ناراحتی و گرفتگی داشته باشید، اما این نمونه برداری فشار زیادی به بدن وراد نخواهد کرد. دوران نقاهت پس از کولپوسکوپی به وجود نمونه برداری یا و عدم نیاز به آن بستگی دارد. همچنین در صورت نمونه برداری جواب آزمایش دیرتر آماده می‌شود.
سخن آخر
آزمایش کولپوسکوپی برای تشخیص سرطان رحم و نوع آن، وجود هر گونه تومورهای غیر عادی، زگیل تناسلی و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارد. در این روش متخصص با کولپوسکوپ مجهز به یک دوربین کوچک با قابلیت بزرگنمایی، از طریق واژن معاینه را انجام داده و در صورت نیاز نمونه برداری انجام می‌شود. دقت این روش در تشخیص اختلالات بسیار بالا بوده و همچنین عوارض ناشی از آن موقت است. بنابراین بهتر است در صورت تجویز این آزمایش در اسرع وقت و بدون نگرانی برای انجام آن اقدام کنید.