به معاینه دقیق واژن، اطراف دهانه واژن و دهانه رحم برای بررسی علائم برخی بیماری ها کولپوسکوپی یا Colposcopy می گویند که توسط یک دستگاه مخصوص به نام کولپوسکوپ انجام می شود. این آزمایش ممکن است در موارد مختلفی کاربرد داشته باشد. انجام آن ددر صورت تجویز و توصیه پزشک اجاری است. چرا که دقت آن به گونه ای است که می توان با استفاده از آن بسیاری از بیماری های رحم بانوان را تشخیص داد.
در این مقاله به موضوع کولپوسکوپی و هر آنچه باید در اینباره بدانید می پردازیم.
کولپوسکوپی چیست
كولپوسکوپی یک روش تشخیصی واژینال است که برای مشاهده‌ی بافتهای واژن، گردن رحم و رحم استفاده می‌شود. کولپوسکوپی برای بررسی بیماری‌های بدخیم سرطانی و یا سایر بیماری‌ها می‌باشد. کولپوسکوپ دستگاهی است که وارد واژن شده و امکان رویت بافتهای داخلی را به صورت یک تصویر بزرگنما فراهم می‌سازد. در حقیقت این آزمایش زما
نی انجام می‌گیرد که که پاپ اسمیر تغییرات سلولی غیرطبیعی را در بافت نشان داده و به متخصص زنان کمک می‌کند تا بتواند آن‌را بررسی کند.
کولپوسکوپی ابزاری شامل دوربین است که روی یک میله قرار گرفته و از طریق آن رویت و مشاهده‌ی اعضای داخلی زن امکان پذیر می‌باشد. یک مزیت مهم کولپوسکوپی این است که در مقابل واژن قرار می‌گیرد و هیچ گونه تماسی با بدن بیمار ندارد (بر خلاف روشهایی مثل سونوگرافی واژینال و…) لذا بیمار هیچ گونه احساس درد و ناراحتی نمی‌کند. ممکن است لازم باشد محلول خاص به داخل واژن ریخته شود تا تمام نواحی واژن و رحم قابل مشاهده باشد. در صورتی که کولپوسکوپی بافتهای غیر طبیعی را نشان دهد، ممکن است لازم باشد بیوپسی به منظور تشخیص قطعی بیماری انجام گیرد.
چه زنانی به انجام کولپوسکوپی نیاز دارند؟
اغلب این روش برای زنانی توصیه می‌شود که یک نمونه پاپ اسمیر غیر نرمال داشته باشند. در حقیقت نمونه پاپ اسمیر غیر طبیعی می‌تواند علامت وجود سرطان باشد. کولپوسکوپی امکان تشخیص سرطان زود هنگام (قبل از متاستاز) را فراهم می‌نماید. بدیهی است که تشخیص زودهنگام کمک فراوانی به درمان سرطان می‌کند. همچنین زنانی که از بیماری های سرویکس و ظاهر نامناسب و غیر طبیعی رنج می‌برند؛ ممکن است جهت بررسی این اختلالات نیاز باشد کولپوسکوپی انجام دهند.
روش انجام کولپوسکوپی
✅ روش انجام کولپوسکوپی به این صورت است که پس از مراجعه به متخصص زنان و زایمان باید دراز بکشید و پاهای خود را روی یک تکیه گاه قرار دهید. سپس دهانه واژن شما به وسیله اسپکولوم باز نگه داشته می شود تا معاینات پزشکی لازم انجام بگیرد. معاینه با استفاده از لنز های کولپوسکوپ انجام می شود.
✅ در این روش از دستگاه کولپوسکوپ استفاده می شود که شامل دو چشمی است وپزشک متخصص زنان از طریق آن داخل واژن را نگاه و بررسی می‌کند. و با زوم کردن روی بخشهای مختلف دهانه رحم، زخمهای کوچک را مشاهده کرده و در صورت دیدن هر سلول غیرعادی، آن را با اسپری مخصوص رنگ آمیزی می‌کند.
✅ همچنین پزشک می‌تواند تصاویر را برای بررسی بیشتر با مونیتور و نرم افزار متصل به دستگاه بصورت دقیق تر بررسی کند. پس از رنگ آمیزی، از نقاط مشکوک موردنظر نمونه برداری می‌کند که به این عمل بیوپسی می‌گویند. نمونه‌های موردنظر را به آزمایشگاه می فرستد و بر اساس نتیجه آزمایشگاه بهترین روش درمان را انتخاب می‌کند.
مزایای کولپوسکوپی نسبت به سایر روش ها
- این روش می‌تواند سرطان‌ها و سلولهای سرطانی را در ابتدای رشد و تکثیر شناسایی کند و با درمان به موقع مانع از پیشرفت آن ها شود.
- کولپوسکوپی بالای 99 درصد دقت دارد.
- زخم های بدخیمی که احتمال تبدیل شدن آنها به سلول های سرطانی وجود دارد را شناسایی می کند
استفاده از کولپوسکوپی در صورت تجویز دکتر زنان و زایمان اجباری لازم است. این تست بیماری هایی نظیر HPV را شناسایی می کند. بنابراین نباید انجام آن را به تعویق انداخت.
تشخیص زگیل تناسلی (HPV)
انجام کولپوسکوپی یکی از راه های تشخیص اچ پی وی است. برای تشخیص استفاده از این روش دقت بسیار بالایی دارد. برخی از بانوان به دلیل ترس از انجام کولپوسکوپی در مواقع ضرورس نسز آن را به تعویق انداخته و از انجام آن اجتناب می کنند. این در صورتی که است که در صوت تاخیر در تشخیص مشکل ممکن است عواقب آن جبران ناپذیر باشد.
اقدامات قبل و بعد کولپوسکوپی
رعایت یک سری نکات قبل از انجام کولپوسکوپی الزامی می باشد که این نکات عبارتند از :
- در دوره سیکل عادت ماهانه خود نباشید.
- به مدت 48 ساعت قبل از کولپوسکوپی رابطه جنسی نداشته باشید.
- در 48 ساعت قبل از دوش‌های واژینال استفاده نکرده باشید.
- به مدت 48 ساعت از پمادها و داروهای واژینالی استفاده نکرده باشید.
- در صورتیکه باردار هستید و یا از داروی خاصی استفاده می‌کنید این مورد را با پزشک خود در میان بگذارید.
- اگر باردار هستید و یا احتمال می دهید باردار باشید و علائم بارداری دارید، این مورد را حتما با پزشک خود مطرح کنید.
مراقبت های بعد از کولپوسکوپی:
- در صورتیکه همراه کولپوسکوپی، بیوپسی هم داشته باشید احتمال دارد تا دو روز الی چهار روز آینده درد داشته باشید که در این صورت از قرص های مسکن استفاده کنید.
- به مدت 24 ساعت بعد از کولپوسکوپی و بیوپسی از داشتن رابطه جنسی خودداری کنید.
- توصیه می شود بعد از کولپوسکوپی و بیوپسی یک عدد نوار و یا پد بهداشتی به همراه داشته باشید چون احتمال دیدن چند لکه خون وجود دارد.
- پس از انجام آزمایش برای کنترل خونریزی از پد استفاده کنید
راه های جلوگیری از اضطراب پیش از کولپوسکوپی
بسیاری از بانوان هنگام انتظار برای انجام تست کولپوسکوپی اضطراب را زیادی را متحمل می شوند.
اضطراب می تواند باعث ایجاد احساس ناراحتی درشخص شود و ممکن است تمرکز را برای شخص سخت کند و یا حتی در خوابیدن وی نیز مشکل ایجاد نماید.
بانوانی که در هنگام کولپوسکوپی خود اضطراب دارند ممکن است درد بیشتری در طول انجام تست نسبت به کسانی که راهی برای کنترل و کنترل اضطراب خود پیدا می کنند، تجربه کنند.
برای کنترل این اضطراب روشهایی پیشنهاد می شود که عبارتند از :
- از پزشک خود بخواهید در مورد کولپوسکوپی و آنچه می توانید در زمان انجام تست و بعد از آن انتظار داشته باشید ، به شما توضیح دهد.
- هرگونه سوال یا نگرانی در مورد این روش دارید را از پزشک بپرسید.
- فعالیت هایی را پیدا کنید که به شما در آرامش کمک می کند، مانند ورزش،موزیک گوش دادن و بودن در کنار دوستان و خانواده
فرق پاپ اسمیر با کولپوسکوپی
در پاسخ به این موضوع باید گفت که دقت کولپوسکوپی بالاتر از پاپ اسمیر می باشد. از تست پاپ اسمیر برای تشخیص نوع زگیل تناسلی استفاده می شود. کولپوسکوپی نسبت به پاپ اسمیر می تواند سلولهای دهانه رحم را با بزرگ نمایی بیشتری نشان دهد.
تست پاپ اسمیر و کولپوسکوپی هر دو برای غربالگری سراطان استفاده می شوند و شاید در ابتدا کارکرد های آن مشابه به نظر برسد. در برخی از موارد نیز ممکن است هر دو تست برای بانوان تجویز شود. به همین دلیل در ادامه می خواهیم به تفاوت های این دو روش بپردازیم:
- تست کولپوسکوپی زمانی تجویز می شود که پاسخ تست پاپ اسمیر مثبت باشد
- تست پاپ اسمیر برای غربالگری، لکه بینی، رابطه جنسی یا تشخیص زگیل تناسلی تجویز می شود.
- تست پاپ اسمیر از کولپوسکوپی رحم دقت کمتری دارد
- روش انجام این دو تست کمی متفاوت است
- هزینه کولپوسکوپی به نسبت هزینه های پاپ اسمیر بیشتر است
البته تجویز مستقیم تست کولپوسکوپی در خیلی از موارد ممکن است به تست پاپ اسمیر بستگی نداشته باشد. تشخیص و تجویز این ازمایش با بررسی علائم و شرایط هر متقاضی توسط پزشک زنان و زایمان انجام می شود.
نمونه برداری با پیوپسی در کولپوسکوپی
نمونه برداری با استفاده از ابزاری به نام پیوپسی انجام می شود. در همه ازمایش ها ممکن است از نمونه برداری استفاده نشود. اگر پزشک به وجود مورد مشکوکی پی ببرد، از نمونه برداری برای ورود به آزمایشگاه و تشخیص استفاده می کند. اگر تجویز این تست به دلیل وجود نتایج غیر طبیعی پاپ اسمیر باشد به احتمال زیاد این تست با نمونه برداری همراه است. همچنین انجام این آزمایش چیزی در حدود 20 دقیقه به طول می انجامد.
پیوپسی دهانه رحم چگونه انجام می شود؟
در این روش ازیک ابزار تیز برای نمونه برداری استفاده می شود. پس از انجام کار ممکن است کمی احساس ناراحتی و گرفتگی کنید اما این نمونه برداری فشار زیادی بر روی شما وراد نخواهد کرد. دوران نقاهت پس از کولپوسکوپی به وجود نمونه برداری یا و عدم نیاز به آن بستگی دارد. همچنین در صورت نمونه برداری جواب آزمایش دیر تر آماده می شود.
عوارض کولپوسکوپی
کولپوسکوپی جه عوارضی دارد؟ آیا عوارض ناشی از این تست کوتاه مدت است یا در مدت ها باقی می ماند؟ کسانی که این آزمایش برایشان تجویز می شود می خواهند بدانند آیا کولپوسکوپی جراحی به حساب می آید؟ خیر. این روش تنها یک شیوه آزمایشی است. برخی از عوارض ناشی از این آزمایش به شرح زیر است:
- درد
- خونریزی
- ترشحات تیره رنگ
این عئارض کوتاه مدت بوده و یک هفته بعد از بین خواهد رفت. اگر عوارض زیر را داشتید، حتما با پزشک تماس حاصل کنید:
- خونریزی بیش از حد
- درد زیاد که با خورن مسکن آرام نمی شود
- ترشحات عفونی واژینال
- تب
لازم است در صورت مشاده هر کدام از عوارض سریعا اقدام کنید تا از عوارض جبران ناپذیر بعدی جلوگیری شود.
هزینه کولپوسکوپی
کولپوسکوپی یک روش تشخیصی می باشد و پزشک با استفاده از آن سرطان دهانه رحم را تشخیص می دهد و اکثر بیمه های تکمیلی هزینه آن را پوشش می دهند و بیماران نباید از این بابت نگرانی داشته باشند. هزینه کولپوسکوپی به موارد مختلفی بستگی دارد برای مثال آیا به بیوپسی و نمونه برداری احتیاج دارید یا خیر؟ آیا می خواهید پرینت رنگی از معاینه و کولپوسکوپی خود تهیه کنید؟کدام کلینیک را برای انجام کولپوسکوپی انتخاب می کنید. بنابراین نمی توان هزینه این آزمایش را به صورت دقیق اعلام کرد
سخن آخر
آژمایش کولپوسکوپی برای تشخیص سرطان دهانه رحم و نوع آن، وجود هر گونه تومور های غیر عادی، زگیل تناسلی و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارد. در این روش متخصص با کولپوسکوپ که مجهز به دوربین هایی است که قابلیت بزرگنمایی را دارد، از طریق واژن معاینه را انجام داده و در صورت نیاز نمونه برداری می شود. به طور طبیعی این آزمایش در رده آزمایش های غربالگری زنان نیست. برای غربالگری معمولا از تست پاپ اسمیر استفاده می شود. دقت این روش در تشخیص اختلالات بسیار بالا است و همچنین عوارض ناشی از آن موقت است. بنابراین بهتر است در صورت تجویز این ازمایش در اسرع وقت برای انجام آن اقدام کنید.
سوالات متداول