افتادگی رحم یکی از مشکلات شایع در میان خانم‌ها است و زمانی رخ می‌دهد که عضلات و لیگامان‌های کف لگن ضعیف شده و نمی‌توانند رحم را در جای خود نگه دارند. این عارضه به دلایلی مانند زایمان‌های متعدد، افزایش سن، یائسگی یا بلند کردن اجسام سنگین ایجاد می‌شود. مهم‌ترین علائم این عارضه احساس فشار در ناحیه لگن، درد، مشکلات ادراری و حتی اختلال در روابط زناشویی است به همین خاطر تشخیص زودهنگام و انجام درمان‌های مناسب می‌تواند از پیشرفت این عارضه جلوگیری کند.
علت افتادگی رحم
افتادگی رحم زمانی رخ می‌دهد که عضلات و بافت‌های نگهدارنده رحم ضعیف یا کشیده شوند و رحم به سمت واژن پایین بیاید. این عارضه به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به زایمان‌های متعدد و سخت، افزایش سن و یائسگی که باعث کاهش استروژن و ضعف عضلات کف لگن می‌شود.
همچنین چاقی و اضافه‌وزن فشار زیادی به عضلات لگن وارد می‌کند، یبوست مزمن و زور زدن مکرر هنگام دفع، بلند کردن اجسام سنگین منجر به ضعف مادرزادی بافت‌های همبند خواهد شد. از همین رو کنترل این عوامل می‌تواند به پیشگیری از افتادگی رحم کمک کند.
نشانه های افتادگی رحم
دکتر لیلا سلطانی متخصص زنان در صادقیه با معاینه بالینی متوجه این گونه مشکلات می‌شود و در صورت نیاز تست های تشخیصی بیشتری باید انجام بگیرد. از مهم‌ترین علائم این بیماری عبارتند از:
- بی اختیاری ادرار در زنان
- یبوست
- بی اختیاری مدفوع
- درد لگن
- درد موقع نزدیکی
- افزایش ترشحات واژن و احساس پری در واژن
- تکرر ادرار
آیا افتادگی رحم باعث نازایی می‌شود؟
افتادگی رحم به‌تنهایی باعث نازایی نمی‌شود، اما در موارد شدید بر توانایی بارداری تأثیر می‌گذارد. در واقع این مشکل باعث تغییر در موقعیت رحم، اختلال در لانه‌گزینی جنین یا مشکلاتی در عملکرد دهانه رحم می‌شود.
علاوه بر آن در برخی موارد افتادگی رحم با ضعف عضلات کف لگن و مشکلات همراه مانند بی‌اختیاری ادرار یا عفونت‌های مکرر همراه است که بر سلامت باروری تأثیرگذار خواهد بود به همین خاطر درمان به‌موقع از اهمیت بالایی برخوردار است.
راه‌های تشخیص افتادگی رحم
تشخیص افتادگی رحم با بررسی علائم و معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص زنان انجام می‌شود. پزشک طی معاینه لگنی میزان افتادگی رحم را ارزیابی می‌کند. در برخی موارد، برای بررسی دقیق‌تر از روش‌هایی مانند سونوگرافی لگن یا ام‌آر‌آی استفاده می‌شود.
همچنین، تست‌هایی برای ارزیابی عملکرد مثانه و میزان تأثیر افتادگی بر ادرار انجام می‌شود. تشخیص زودهنگام این عارضه اهمیت زیادی دارد، زیرا می‌توان با روش‌های غیرجراحی از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
درمان افتادگی رحم
در مراحل ابتدایی بیماری یکی از روش‌های درمانی انجام ورزش و در مراحل دیگر درمان با دارو پیشنهاد می‌شود، اما در مراحل پیشرفته انجام جراحی مناسب ترین روش درمان محسوب می‌شود. توجهدداشته باشید که هریک از روش‌های نام برده بسته به شرایط بیماردتعیین می شوند:
استفاده از پساری واژینال
این روش شامل استفاده از وسیله‌ای به نام پساری واژینال یا پساری واژنی است که یک ابزار کاملا نرم و انعطاف‌پذیر بوده و کمک می‌کند تا رحم و دیگر اندام‌های لگنی در موقعیت خود ثابت بمانند.
جراحی افتادگی رحم
جراحی افتادگی رحم که در موارد شدید و پیشرفته افتادگی رحم توصیه می‌شود، شامل دو روش زیر است:
جراحی هیسترکتومی که در این روش افتادگی رحم از طریق برداشتن رحم، ترمیم شده که بعد از انجام آن، فرد دیگر امکان بارداری را نخواهد داشت؛ به همین دلیل، در صورت تشخیص پزشک و در مواردی انجام خواهد شد که بیمار قصد بارداری در آینده را نداشته باشد.
جراحی افتادگی رحم بدون هیسترکتومی که بدون نیاز به هیسترکتومی و برداشتن رحم انجام شده و رحم را به موقعیت اصلی خود بازمی‌گرداند. این روش درمانی بسته به تشخیص پزشک از طریق واژن و یا شکم انجام می‌شود، با روش‌های مختلفی مانند چسباندن مجدد رباط‌های لگنی به قسمت پایینی رحم به نگه داشتن آن در سر جای اصلی خود کمک می‌کند.
تمرینات ورزشی برای درمان افتادگی رحم
هنگامی که افتادگی رحم در مراحل اولیه و خفیف باشد، می‌توان با انجام تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات لگنی، کاهش وزن، خودداری از بلند کردن اجسام سنگین و … آن را ترمیم و برطرف کرد. توجهدداشته باشید کهدبرای انجام این تمرینات حتنا با پزشک خود مشورت نمایید.
دارو برای درمان افتادگی رحم
برای درمان افتادگی رحم پزشک داروهای مختلفی چون پماد استروژن و یا شیاف‌هایی که وارد واژن می‌شوند را تجویز می‌کند. در واقع این داروها که به ترمیم بافت‌های ناحیه واژن و تقویت آن‌ها به خوبی کمک می‌کنند.
مراقبت های لازم برای افراد دچار افتادگی رحم
از جمله مراقبت هایی که برای افراد دچار افتادگی رحم لازم است رعایت شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- باید از بلند کردن اشیای سنگین خودداری کنید و به هیچ عنوان دخانیات مصرف نکنید.
- تناسب اندام تان را حفظ کنید و نگذارید دچار اضافه وزن شوید.
- در طول بارداری و پس از زایمان، تمرینات ورزشی انجام دهید.
- از یک رژیم غذایی طبیعی و کاملا متعادل استفاده کنید.
در نهایت….
افتادگی رحم می‌تواند کیفیت زندگی خانم‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و باعث مشکلاتی مانند ناراحتی لگنی، مشکلات ادراری و کاهش اعتمادبه‌نفس شود. شدت این عارضه از موارد خفیف تا شدید متغیر است و روش‌های درمانی بسته به میزان افتادگی متفاوت هستند. توجه داشته باشید که مراجعه به پزشک و تشخیص زودهنگام می‌تواند از پیشرفت بیماری و نیاز به درمان‌های تهاجمی جلوگیری کند.