دلایل سقط جنین در هفته های اول بارداری چیست؟ تشخیص سقط جنین به چه روشی است؟ راه‌های جلوگیری از سقط جنین زودرس چگونه است؟ آیا زنان جوان نیز به سقط زود هنگام مبتلا می شوند؟
سقط خود به خود روندی پاتولوژیک است که منجر به ختم ناخواسته حاملگی قبل از هفته 20 حاملگی می‌شود. تقریبا 8 تا 20 درصد از حاملگی‌های شناخته شده، به صورت خود به خود خاتمه می‌یابند. حدود 80 درصد سقط‌های زودرس و خود به خود یا زودرس قبل از سه ماهه اول رخ می‌دهند. با هر هفته افزایش سن حاملگی، میزان بروز سقط کاهش می‌یابد. در زنانی که یک سقط قبلی داشته‌اند، میزان بروز سقط در حاملگی بعدی 13 تا 20 درصد است. در زنانی که سه سقط پی‌درپی داشته‌اند؛ این میزان به 33 درصد می‌رسد. در زنان زیر 36 سال، در صورت تایید فعالیت قلب جنین با سونوگرافی، خطر سقط زودرس را کمتر از 5/4 درصد است. این خطر در زنان بالای 36 سال به 10 درصد و در زنان بالای 40 سال به 30 درصد افزایش می‌یابد. برای پیشگیری از این عارضه بهتر است که قبل از بارداری به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
علل سقط زودرس جنین
از جمله علل و دلایل سقط زود هنگام جنین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کورتاژ کردن
- بالا بودن سن مادر
- سابقه سقط جنین قبلی
- ابتلای مادر به بیماری دیابت
- استعمال دخانیات در زمان بارداری
- فاصله کم بین حاملگی‌ها یعنی با فاصله 6-3 ماه
سقط زودرس یا سقط های فراموش شده به صورت حاملگی داخل رحمی غیر قابل حیات در حضور سرویکس بسته و بدون کرامپ شکمی یا خونریزی واژینال تعریف می‌شود و می‌توان آن را به دو زیر گروه حاملگی بدون رویان و مرگ رویان طبقه‌بندی کرد. حاملگی بدون رویان، به مواردی از حاملگی گفته می‌شود که تشکیل جنین با شکست روبه‌رو شده است و هنگامی که میانگین قطر ساک حاملگی (در سونوگرافی ترانس واژینال) بیشتر از 20 میلی‌متر است و قطب رویانی با طول فرق سری- نشیمنگاهی بیشتر از 5 میلی متر وجود داشته اما فعالیت قلبی وجود ندارد، این گروه در دسته مرگ رویانی قرار می‌گیرد و حاملگی، فاقد قابلیت حیات محسوب می‌شود.
تهدید به سقط به صورت خونریزی غیر طبیعی رحم قبل از هفته 20 حاملگی تعریف می‌شود. این وضعیت تقریبا در 20 درصد همه حاملگی‌ها دیده می‌شود. خونریزی معمولا اندک بوده و ممکن است با درد خفیف در قسمت تحتانی شکم یا درد کرامپی همراه باشد. در معاینه فیزیکی، شکم معمولا حالت حساس ندارد و سرویکس بسته است. خروج خون از سوراخ سرویکس را می‌توان مشاهده کرد و معمولا حساسیت سرویکس در هنگام حرکت و یا حساسیت آدنکس ها وجود ندارد.
علائم سقط زودرس جنین
علائم سقط جنین زودرس متناسب با نوع بارداری فرد متفاوت است. در بیشتر موارد، علائم سقط جنین شبیه به سیکل قاعدگی شدید همراه با انقباضات و خونریزی بیش از حد معمول و یا انقباضاتی مشابه درد زایمان ظاهر می‌شود.
- انقباضات عضلانی
- تغییر در ترشحات واژن
- لکه بینی یا خونریزی واژینال
- درد یا فشار مداوم در ناحیه پایین کمر
تشخیص سقط جنین زودرس
در صورت مشاهده هر یک از نشانه‌های سقط جنین زودرس، بهتر است هر چه سریع‌تر به بهترین متخصص زنان در غرب تهران مراجعه کرده و شرح حال و علائم خود را با او در میان بگذارید. پزشک متخصص با انجام معاینات و آزمایش‌های لازم، وضعیت جنین را بررسی خواهد کرد. معاینات و آزمایشاتی که برای تشخیص سقط جنین زودرس به کار می‌روند عبارتند از:
- معاینه فیزیکی
- انجام سونوگرافی (بسته به شرایط بارداری)
- انجام آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌های بارداری
- بررسی نشانه‌هایی از جمله خونریزی و حذف شدن علائم بارداری
عوامل افزایش‌دهنده خطر سقط جنین زودرس
برخی از عواملی که ممکن است خطر سقط جنین زودرس را افزایش دهند، عبارتند از:
- بالا بودن سن مادر
- افزایش تعداد بارداری‌ها
- سابقه تولد نوزاد مبتلا به نقایص جنینی
- سابقه سقط جنین یا مرده‌زایی در بارداری‌های قبلی
- بارداری مجدد با فاصله سه ماه بعد از تولد یک نوزاد